De ‘razziawedstrijd’ die in Sneek op 21 mei 1944 is gespeeld, zal precies 75 jaar na dato worden herdacht. Op die dag wordt ook het boek gepresenteerd dat over de gebeurtenissen is gemaakt.

Op het Sportpark Leeuwarderweg in Sneek (met het karakteristieke houten tribunegebouw, dat tot rijksmonument is verklaard) vond op 21 mei 1944 de voetbalwedstrijd plaats tussen de teams van de districten Noord en West. Bij Noord was Abe Lenstra de blikvanger, bij de opponent was dat Kick Smit.

Bij West speelden drie Feyenoorders mee en een Ajacied; er stond voor 116 interlands op het veld. Ondanks waarschuwingen van het verzet – gevreesd werd dat de Duitsers de wedstrijd zouden aangrijpen om mannen op te pakken voor de Arbeitseinsatz – kwamen zo’n 9000 toeschouwers af op de ontmoeting, die door West met 1-0 werd gewonnen.

De Duitsers voerden inderdaad een razzia uit. Het terrein werd omsingeld. Voetballers, terreinmedewerkers en leden van het muziekkorps mochten ongehinderd vertrekken. Abe Lenstra gaf zijn spelerskoffertje mee aan Heerenveen-clubgenoot Broer de Boer, die als toeschouwer aanwezig was. De Boer kon ontsnappen.

Tientallen mannen verstopten zich onder of op de tribune. Enkele mannen, met hoge nood, plasten in een laars om te voorkomen dat ze, vanwege een lekkend plafond, ontdekt zouden worden.

Ooggetuigen
Er werden 21 mannen opgepakt. Een aantal moest aan het werk in Duitse fabrieken. Drie mannen belandden in concentratiekampen. Willem Rienstra uit Hommerts en Johannes Bakker uit Sneek zijn aan de gevolgen hiervan overleden. Dat is bekend geworden door onderzoek van Peter van der Meeren, als sportjournalist verbonden aan de Leeuwarder Courant.

De geboren Sneker vroeg zich jarenlang af wie de mannen waren die bij de ‘razziawedstrijd’ waren opgepakt en wat er met ze was gebeurd. ,,Iedereen in Sneek kende de uitslag en wist dat Abe had meegedaan. Niemand kende echter de gevolgen van de razzia. Dat wilde ik uitzoeken.’’

Het heeft geleid tot een boek van 480 pagina’s op A4-formaat. ,,In een handvol zinnen is niet te beschrijven wat er allemaal boven water is gekomen’’, aldus Van der Meeren (57). ,,In elk geval hebben alle opgepakte mannen een gezicht gekregen. Daarnaast meldden zich veel ooggetuigen en heb ik gesproken met nabestaanden van mensen die op die dag een belangrijke rol hebben gespeeld. Het zijn aangrijpende verhalen. Voor ik er erg in had, zat ik op bijna 500 pagina’s.’’

Historie ontrafelen
Het hoofdbestuur van LSC 1890 (bespeler van het sportpark) heeft zich vanaf de eerste minuut verbonden gevoeld met het project, zo zegt voorzitter Henk Douwsma. ,,Het is een belangrijk stuk historie dat nooit vergeten mag worden. Dat er nu een boek uitkomt, doet recht aan de gebeurtenissen. Het is niet alleen voor Sneek en Friesland belangrijk dat de geschiedenis is vastgelegd, maar voor iedereen. Dat Peter het zonder winstoogmerk heeft geschreven, is eveneens bijzonder.’’

Verkoop van het boek (vanaf donderdag 21 maart te reserveren) leidt er hopelijk toe dat alle kosten betaald kunnen worden, zegt Van der Meeren. ,,Als er geld overblijft, wordt dat gebruikt voor de realisatie van een herdenkingsplaquette of voor educatiereizen voor jongeren. Het ging me om de ontrafeling van de ‘razziawedstrijd’, niet om geld verdienen.’’

Herdenkingswedstrijd
De schrijver is ,,zeer geraakt’’ door het idee van LSC 1890 om aan de boekpresentatie een herdenkingswedstrijd te koppelen. Team Noord wordt gerepresenteerd door spelers van de vijf Sneker clubs. Team West zal bestaan uit spelers van Haarlem-Kennemerland (voorheen de profclub HFC Haarlem) en Stormvogels.

Van der Meeren: ,,Dat zijn de clubs waar Kick Smit en West-doelman Piet Kraak hebben gespeeld. Haarlem is de eerste na-oorlogse landskampioen. Wat ook bijzonder is: de club speelt jaarlijks een toernooi dat de namen draagt van twee leden die in de oorlog in Duitse concentratiekampen zijn omgekomen. Eén daarvan is gestorven in Neuengamme, net als de tijdens de wedstrijd in Sneek opgepakte Willem Rienstra.’